مزایای سازه های فلزی
مزایای سازه های فلزی
از زمان درخواست ساخت تا لحظه نصب هیچ سیستم ساخت و ساز دیگری با سیستم سازه های فولادی پیش ساخته از لحاظ صرفه اقتصادی ، انعطاف پذیری، سرعت ساخت و نصب قا بل مقایسه نیست . همچنین به علت تولید فولاد در کارخانه و شرایط بهتر کنترل کیفیت آن نسبت به بتن ، فولاد و سازه های فلزی را نسبت به بتن و سایر مصالح ساخت و ساز متمایز می سازد. از دیگر مزایای اسکلت فلزی می توان به امکان توسعه سازه ، اتصال چند قطعه به یکدیگر ، پیش ساخته بودن قطعات در کارخانه ، سرعت در اجرا و نصب ، اشغال فضای کمتر نسبت به بتن و قابلیت کاربرد در ارتفاع زیاد اشاره کرد . بسیاری از کارشناسان یکی از دلایل پیشرفت سریع کشورهای نو ظهور و توسعه یافته را، استفاده از سیستم سازه های فولادی پیش ساخته در ساخت و سازهای سریع و با کیفیت زیر ساختهای صنعتی،تجاری،درمانی و مسکونی این کشورها می دانند . در این قسمت به برخی از مزایای سازه های فلزی اشاره می کنیم . .
مزایای سازه های فلزی
مقاومت زیاد
مقاومت قطعات فلزی زیاد بوده و نسبت مقاومت به وزن از مصالح بتن بزرگتر است، این امر در دهانه های بزرگ سوله ها و ساختمان های مرتفع ، خصوصاً ساختمانهایی که بر زمین های سست قرار می گیرند حائز اهمیت فراوان می باشد.
خواص یکنواخت
فلز در کارخانجات بزرگ تحت نظارت دقیق تهیه می شود و به یکنواخت بودن خواص آن می توان اطمینان کرد و خواص آن بر خلاف بتن با عوامل خارجی تحت تأثیر قرار نمی گیرد . اطمینان در یکنواختی خواص مصالح، در انتخاب ضریب اطمینان کوچک موثر است، که خود صرفه جویی در مصرف مصالح را باعث می شود .
دوام
دوام فولاد بسیار خوب است، چنانچه در نگهداری ساختمانهای فلزی دقت لازم به عمل آید، برای مدت طولانی قابل بهره برداری خواهند بود .
خواص ارتجاعی
خواص مفروض ارتجاعی فولاد با تقریب بسیار خوبی مصداق عملی دارد ، فولاد تا تنشهای بزرگ از قانون هوک به خوبی پیروی می نماید، مثلاً می توان ممان اینرسی یک مقطع فولادی را با اطمینان در محاسبات وارد نمود ، حال اینکه در مورد مقاطع بتنی ارقام مربوطه چندان معین و قابل اطمینان نمی باشند .
شکل پذیری
از دیگر خواص مثبت مصالح فلزی، شکل پذیری آنها است که قادرند از تمرکز تنش که در واقع علت شروع خرابی است جلوگیری کرده و نیروی دینامیکی و ضربه ای را تحمل نمایند، در حالیکه مصالح بتنی به دلیل ترد و شکننده بودن در مقابل این نیروها فوق العاده ضعیف می باشند ،که این عامل باعث می شود تا سازه های فولادی به صورت ناگهانی تخریب نشده و زمان لازم جهت تخلیه افراد و تعمیرات در آنها وجود داشته باشد .
پیوستگی مصالح
قطعات فلزی با توجه به مواد متشکله آنها پیوسته و همگن می باشند ، ولی در قطعات بتنی صدمات وارده در هر زلزله به پوشش بتنی روی میلگرد وارد می گردد و ترکهایی در پوشش بتن پدید می آید که قابل کنترل نبوده و احتمالاً ساختمان در پس لرزه یا زلزله بعدی ضعف بیشتری داشته و تخریب می شود .
مقاومت متعادل مصالح
مصالح فلزی در کشش و فشار یکسان و در برش نیز دارای مقاومتی نزدیک به کشش و فشار می باشند ، بنابراین تغییر وضع بارها بدون تخریب امکان دارد ، یعنی در صورت تبدیل نیروی وارده فشاری به کششی مسأله خاصی اتفاق نمی افتد. در ساختمانهای بتنی مسلح، مقاومت بتن در فشار خوب ولی در کشش و یا برش کم است ، پس در صورتی که مناطقی احتمالاً تحت نیروی کششی قرار بگیرند و مسلح نشده باشند تولید ترک و خرابی می نمایند .
انفجار
سازه های فولادی نسبت به ساختمان های بتنی، دارای رفتار بهتری در برابر انفجار می باشند .
تقویت پذیری و امکان مقاوم سازی
قطعات ضعیف ساختمان فلزی را که در اثر اشتباه محاسباتی، تغییر در مقررات ویا ضوابط اجرا یی به وجود می آیند را می توان با جوش ، پرچ و پیچ کردن قطعات جدید تقویت نمود و قسمت یا دهانه هایی اضافه کرد .
شرایط آسان ساخت و نصب
تهیه قطعات فلزی در کارخانجات و نصب آن در موقعیت های متفاوت جوی با تمهیدات لازم قابل اجرا است .
سرعت نصب
سرعت اجرا و نصب قطعات فلزی نسبت به اجرای قطعات بتنی به صورت چشمگیری بالاتر است . پایان سریع کار ، امکان بهره برداری به موقع از پروژه و بازگشت سریعتر هزینه های انجام شده را میسر می سازد .
پرت مصالح
با توجه به تهیه قطعات سازه فلزی از کارخانجات ؛ پرت مصالح آنها نسبت به تهیه و بکارگیری بتن کمتر است .
وزن کم
میانگین وزن ساختمانهای فولادی را می توان بین 245 تا 390 کیلوگرم بر متر مربع و یا بین 80 تا 128 کیلوگرم بر متر مکعب تخمین زد ، در حالیکه در ساخمانهای بتنی مسلح ، این ارقام به ترتیب بین 480 تا 780 کیلوگرم بر متر مربع یا 160 تا 250 کیلوگرم برمتر مکعب می باشند .
اشغال فضا
در دو ساختمان مساوی از نظر ارتفاع و ابعاد ستون ؛ تیرهای ساختمان فلزی از نظر ابعاد کوچکتر از تیرهای ساختمان های بتنی می باشند . سطح اشغال یا فضای مرده در ساختمان های بتنی نسبت به ساختمان های فلزی بیشتر ایجاد می شود .
ضریب نیروی لرزه ای
حرکت زمین در اثر زلزله موجب اعمال نیروهای درونی در اجزای ساختمان می شود . به عبارت دیگر ساختمان بر روی زمینی که به صورت تصادفی و غیر همگن در حال ارتعاش است بایستی ایستایی داشته و ارتعاش زمین را تحمل کند . در قاب های بتن مسلح که وزن بیشتری دارند ضریب نیروی لرزه ای بیشتر از قاب های فلزی است ، تجربه نشان می دهد که خسارات وارده بر ساختمان های کوتاه و صلب که در زمینهای محکم ساخته شده اند زیاد است همچنین ساختمان های بلند و انعطاف پذیری که در زمین های نرم ساخته می شوند صدمات زیادی از زلزله می بینند . به عبارت دیگر ساخت ساختمان های کوتاه در زمینهای نرم که پریود ارتعاش زمین نسبتاً بزرگ است نتایج بهتری دارد . و برعکس ساخت ساختمان های بلند در زمینهای سفت با پریود کوچک احتمال خرابی کمتری در بر خواهد داشت . عکس العمل ساختمان ها در مقابل حرکت زلزله بستگی به مشخصات خود ساختمان از نظر صلبیت و یا انعطاف پذیری دارد ، مهمترین مشخصه ساختمان در رفتار مقابل زلزله ، پریود طبیعی ارتعاش ساختمان است .
افزایش کیفیت اسکلت سازه
افزایش کیفیت اسکلت سازه به دلیل کنترل های قبل ، حین و بعد از اجرای سازه ها ، همچنین کنترل کامل مصالح و وجود سیستم کنترل کیفی مقیم در مجموعه ساخت ، از نظر ابعادی و جوش ، باعث ساخت قطعات پیش ساخته فلزی با کیفیت بالا می شود .
برگشت پذیر بودن کامل مصالح
برگشت پذیر بودن کامل مصالح سازه های فلزی ؛ امکان استفاده مجدد آنها را مخصوصاً در اسکلت های پیچ و مهره ای میسر می سازد .